Để duy trì sức khỏe và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, việc thăm khám và được tư vấn thực hiện các xét nghiệm chức năng là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, nếu ngân sách hạn chế, bạn vẫn có thể chọn lựa các xét nghiệm cần thiết tối thiểu. Việc này sẽ giúp chúng ta kiểm soát tốt sức khỏe mà không ảnh hưởng quá nhiều đến tài chính cá nhân. Sau 30 tuổi, bạn nên ưu tiên thực hiện 9 xét nghiệm dưới đây:

1. Xét nghiệm công thức máu

Một trong những xét nghiệm cần thiết cần thực hiện sau tuổi 30 là xét nghiệm công thức máu. Nó giúp phản ánh các thành phần có trong máu, bao gồm bạch cầu, tiểu cầu và hồng cầu, cũng như tính chất và số lượng của từng loại tế bào này. 

Kết quả của công thức máu giúp bác sĩ có thể phát hiện và đánh giá các vấn đề liên quan đến máu như thiếu máu, dấu hiệu của các bệnh nhiễm trùng cấp tính hoặc mãn tính, cũng như sự xuất hiện của các bệnh khối u máu. Việc này giúp cảnh báo và xác định sớm các bệnh lý nguy hiểm và tạo điều kiện cho việc can thiệp và điều trị kịp thời.

Xét nghiệm công thức máu giúp phát hiện các bệnh lý nhiễm trùng hiệu quả

2. Xét nghiệm mỡ máu

Xét nghiệm mỡ máu cũng là một trong các xét nghiệm quan trọng bạn nên thực hiện sau tuổi 30. Thông thường sẽ bao gồm đo lường các chỉ số trong bilan lipid như: Cholesterol toàn phần, Triglyceride, HDL-C (lipoprotein tỷ trọng cao) và LDL-C (lipoprotein tỷ trọng thấp).

Kết quả của các chỉ số này đóng vai trò quan trọng trong đánh giá sức khỏe tim mạch. Nồng độ cholesterol, LDL-C và triglyceride cao thường đi kèm với nguy cơ phát triển xơ vữa động mạch, gan nhiễm mỡ, bệnh tim mạch và đột quỵ. Trái lại, mức độ tăng của chất mỡ HDL-C có tác dụng bảo vệ cho sức khỏe tim mạch. 

3. Xét nghiệm đường máu và HbA1C

Xét nghiệm đường máu bao gồm đo glucose máu lúc đói (Go) và đo chỉ số Hemoglobin đường hóa - HbA1c. Mục đích là kịp thời phát hiện và theo dõi tiền đái tháo đường cũng như bệnh đái tháo đường.

Kết quả xét nghiệm glucose máu lúc đói cho biết:

• Bình thường: Go < 100 mg/dl (hoặc Go < 5,6 mmol/L)
• Tiền đái tháo đường: 100 mg/dl < Go < 126 mg/dl (hoặc 5,6 mmol/L < Go < 6,9 mmol/L)
• Bệnh đái tháo đường: Go > 126 mg/dl (hoặc Go > 7 mmol/L)

HbA1c là chỉ số thể hiện tỷ lệ gắn kết của đường với Hemoglobin (Hb), phản ánh mức đường trung bình trong vòng 3 tháng trước khi lấy máu làm xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm HbA1c được phân loại như sau:

• Bình thường: HbA1c < 5,7%
• Tiền đái tháo đường: 5,7 - 6,4%
• Đái tháo đường: HbA1c > 6,5%

Thông qua các kết quả này, các chuyên gia y tế có thể đánh giá tình trạng đường huyết và xác định các biểu hiện của tiền và bệnh đái tháo đường để có phương án điều trị và quản lý phù hợp.

4. Xét nghiệm men gan

Các bệnh lý gan phổ biến hiện nay bao gồm viêm gan do siêu vi, viêm gan do đồ uống có cồn, viêm gan do ký sinh trùng, và gan nhiễm mỡ. Việc phát hiện và điều trị sớm là vô cùng quan trọng để ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan và khối u gan.

Hơn nữa, khi gan bị tổn thương, một số chất trong máu sẽ tăng lên, điều này thường được phản ánh qua các chỉ số men gan cơ bản. Các xét nghiệm tối thiểu cần thực hiện bao gồm: SGOT (Aspart transaminase), SGPT (Serum glutamic pyruvic transaminase), và GGT (Gama glutamyl transpeptidase) có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề về gan và là bước quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe của gan.

Xét nghiệm men gan giúp tầm soát sớm tình trạng viêm gan, xơ gan, u gan

5. Xét nghiệm chức năng thận

Các bệnh lý liên quan đến thận thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu và có thể khó nhận biết. Đặc biệt là đối với những người mắc bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp không được điều trị hiệu quả, việc tiến hành các xét nghiệm thường xuyên là rất quan trọng. Hai xét nghiệm tối thiểu cần thực hiện là Ure và Creatinine.

Dựa vào kết quả của creatinine và các thông số khác, các chuyên gia y tế sẽ sử dụng các công thức tính toán để đánh giá mức độ làm việc của thận, được gọi là mức lọc cầu thận (GFR: Glomerular filtration rate). Thông qua đánh giá này, họ có thể xác định liệu bạn có bị suy thận hay không. Và nếu có, họ sẽ xác định giai đoạn của suy thận để lập kế hoạch điều trị và quản lý phù hợp.

6. Chụp X quang phổi thường quy

X quang phổi cũng là một phần quan trọng trong quá trình kiểm tra sức khỏe định kỳ. Việc chụp X quang phổi giúp các chuyên gia y tế đánh giá tổng quan hình ảnh về sức khỏe của tim và phổi. 

Đây được xem như một phương tiện tầm soát tối thiểu, giúp phát hiện sớm các vấn đề và bất thường trong hệ thống hô hấp. Qua việc đánh giá phim X quang phổi, các chuyên gia có thể phát hiện các biểu hiện ban đầu của các bệnh lý phổi và tim, từ đó có thể đưa ra các biện pháp can thiệp và điều trị phù hợp.

7. Siêu âm ổ bụng

Siêu âm bụng tổng quát là xét nghiệm phổ thông trong quá trình đánh giá sức khỏe và được coi là một phương tiện tầm soát cần thiết. Thông qua hình ảnh siêu âm, các chuyên gia y tế có thể đánh giá các cơ quan nằm trong ổ bụng và tiên đoán được các bất thường có thể tồn tại.

Các hình ảnh siêu âm cung cấp thông tin chính xác và chi tiết về các cơ quan như gan, thận, tụy, tử cung phần phụ, tiền liệt tuyến và nhiều nội tạng khác. Điều này giúp xác định xem có bất thường nào xuất hiện không và có cần phải tiến hành các xét nghiệm mở rộng để làm rõ hơn về những phát hiện nghi ngờ.

8. Siêu âm tuyến giáp và động mạch cảnh

Sau tuổi 30, việc tầm soát tuyến giáp và động mạch cảnh thông qua siêu âm cũng là điều cần thiết. Kết quả giúp phát hiện sớm các biểu hiện u cục và các bất thường khác liên quan đến tuyến giáp. 

Siêu âm động mạch cảnh cung cấp thông tin về tình trạng huyết động và xơ vữa trong động mạch,. Từ đó giúp dự báo các nguy cơ liên quan đến sức khỏe, như đột quỵ và các vấn đề về tim mạch.

9. Siêu âm vú và chụp nhũ ảnh ở nữ giới

Đối với phụ nữ từ 40 tuổi trở đi, tầm soát sức khỏe vú đóng vai trò cực kỳ quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trong tổ chức vú, như nốt vôi hóa, u cục, ung thư vú và các bệnh lý khác. Để đảm bảo không bỏ sót bất kỳ tổn thương nào, việc thực hiện cả siêu âm vú và chụp nhũ ảnh (mammography) là cần thiết, đặc biệt là ở giai đoạn sớm.

Phụ nữ sau 40 tuổi nên thực hiện siêu âm tuyến vú

Có thể nói, trong các thói quen chăm sóc sức khỏe, việc thực hiện các xét nghiệm định kỳ là vô cùng cần thiết để bảo vệ bản thân hiệu quả khỏi bệnh tật. Sau khi nhận được kết quả, việc quan trọng là chấp nhận một cách tích cực những kết quả không như mong đợi, và quyết tâm điều chỉnh lối sống cũng như thực hiện các biện pháp theo tư vấn của các chuyên gia y tế. Điều này giúp đảm bảo  chúng ta có thể duy trì sức khỏe tốt nhất và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.